این زیارتگاه باشکوه در خارج از آبادى کوچکى به نام گاپُله» نزدیکى عقدا، در مسیر جادّه تهران ـ یزد، حدّ واسط اردکان، عقدا قرار دارد و به امامزاده پاگنده» مشهور است.
بقعة این امامزاده داراى حرم، گنبد، صحن بزرگ و پیش طاقى بلند مىباشد. غلام گردشى بقعه، از سه طرف بناى اصلى را در خود گرفته و از طرف مدخل اصلى، ایوان بلندى دارد. در داخل بنا، در قسمت کمربند گنبد دو بند (نوار) و در مرکز گنبد، شمسهاى به شکل ستاره هشت پَر از آب و رنگ نقاشى شده است.
قدمت بنا با روش قیاسى، به دورة صفوى مىرسد. ساختمان امامزاده از کفِ زمین به اندازه پنج پلّه ارتفاع دارد. پیرامون ساختمان، غرفههایى واقع شده است. سر در ورودى مشرف به صحن امامزاده، داراى دو مناره نسبتاً کوتاه با نماسازى آجر لعابدار مىباشد. در ضلع شمال غربى گنبد و ایوان، ساختمان مدرسه علمیه قرار دارد. این ساختمان شامل یک حیاط و چهار حجره قرینه در اضلاع شمال شرقى و جنوب شرقى و دو حجره قرینه در طرفین ورودى ضلع شمال غربى است.
این بنا به شماره 6314 و در تاریخ 7/7/1381 در فهرست آثار ملّى به ثبت رسیده و در سالیان اخیر بازسازى شده است و به صورت ذیل تعمیراتى در آن صورت گرفته است.
ایوان بقعه به ارتفاع حدود 10 متر است که با کاشىهاى آجرى تزیین یافته و دور تا دور آن، تعداد 24 حجره تعبیه شده است. گلدسته مدخل اصلى صحن، به کوشش حاج محمود مختارى، به معمارى استادعلى محیطى تعمیر شده است. بقعه به شکل مستطیل و به ابعاد 10×15 متر و شامل چهار صفّه مىباشد که از چهار جهت، درى به رواقهاى پیرامون آن راه دارد.
بر فراز بقعه، گنبدى شلجى به ارتفاع 14 متر است که بر روى جرزى یک مترى و ساقهاى حدود 20/2 سانتىمتر استوار است. این گنبد از داخل به شکل عرقچینى مىباشد و از خارج توسّط کاشىهاى معرّق تزیین شده است.
در دانشنامه مشاهیر یزد، سیّدنورالدّین احمد را از نوادگان امام موسىکاظم و منتسب به امامزاده محمّد هفتادر مىداند. ظاهراً این مطلب از کتاب تاریخ اردکان اقتباس شده که مىنویسد: سیّدنورالدّین احمد و سیّد محمّد و میر شمسالحق سه برادر بودند که پس از هجرت حضرت رضا به ایران و قبول ولایت عهدى مأمون از طرف آن حضرت، فرزندان حضرت موسى بن جعفر و دیگر سادات محترم براى ایجاد یک تشکیلات منظّم شیعى عازم خراسان شدند و به دست عمّال مأمون عبّاسى در منطقه یزد به شهادت رسیدند. متأسّفانه از نسب شریف این امامزاده اطلاع دقیقى حاصل نشد.
مزارات ایران و جهان اسلام: http://shrines.blog.ir/)
درباره این سایت